Nguyên nhân gây tiêu chảy ở trẻ sơ sinh thường gặp. Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị tiêu chảy mẹ cần lưu ý ngay. Cách xử trí khi trẻ bị tiêu chảy hiệu quả nhanh tức thì.

Không dễ để nhận biết các dấu hiệu trẻ sơ sinh bị tiêu chảy, vì trong giai đoạn đầu đời, phân của bé thường mềm và chứa nhiều chất lỏng. Nếu không phát hiện xử lý kịp thời, bé sẽ bị xuống cân nhanh chóng và bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ hiểu rõ những nguyên nhân và dấu hiệu trẻ sơ sinh bị tiêu chảy thường gặp để sớm tìm ra cách xử lý 

Nguyên nhân gây tiêu chảy ở trẻ sơ sinh thường gặp 

Bất dung nạp lactose: Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính của trẻ sơ sinh, tuy nhiên có thể do sữa mẹ không đủ để cung cấp nên trẻ phải được chuyển sang uống sữa công thức. Bản chất sữa công thức kết hợp nhiều chất mà dạ dày bé còn non nớt, không thể dung nạp được dẫn đến tình trạng tiêu chảy. Điển hình nhất là tình trạng bất dung nạp lactose. 

Chế độ ăn của người mẹ đang cho con bú ảnh hưởng đến tiêu hóa của của trẻ sơ sinh. Vì vậy, tiêu chảy ở trẻ sơ sinh cũng có thể xuất phát từ mẹ. Nếu người mẹ ăn thực phẩm cay nóng hoặc ăn, uống những thực phẩm chứa caffein thì trẻ bú mẹ có thể bị tiêu chảy.

Thuốc kháng sinh: Tiêu chảy là một tác dụng phụ thường gặp của nhiều loại kháng sinh. Trẻ có thể bị tiêu chảy do đang mắc một bệnh khác và phải uống kháng sinh hoặc do người mẹ đang uống kháng sinh nhưng vẫn cho con bú. Tiêu chảy do thuốc kháng sinh có thể kết thúc sau 2 – 3 ngày khi dừng uống thuốc. 

Nhiễm khuẩn đường ruột: Trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm khuẩn đường ruột do virus, ký sinh trùng hoặc vi khuẩn. Virus gây tiêu chảy ở một số trẻ có thể tự khỏi và không cần điều trị. Trẻ bị tiêu chảy do vi khuẩn có thể điều trị bằng kháng sinh. Một số loại virus, vi khuẩn gây bệnh tiêu chảy ở trẻ sơ sinh: Rota virus, ecoli, salmonella…

Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị tiêu chảy mẹ cần lưu ý ngay 

Trước tiên mẹ cần biết khi nào bé đi ngoài bình thường và khi nào bất thường. Bởi vì trẻ sơ sinh không giống như người lớn, không phải lúc nào bé đi ngoài nhiều hơn 3 lần/ngày là mẹ vội quy kết rằng đã bị tiêu chảy đâu mẹ nhé! Chẳng hạn, các bé dưới 3 tháng tuổi vẫn đi ngoài từ 2 đến 5 lần mỗi ngày. Đối với các bé trên 6 tháng việc đi ngoài 1-2 lần mỗi ngày là hoàn toàn bình thường. 

Thức ăn chính của bé sơ sinh là sữa mẹ nên trẻ sẽ đi ngoài thường xuyên hơn sau mỗi lần bú và phân thường rất mềm, lỏng, không nặng mùi. Ngoài ra, phân của trẻ cũng sẽ thay đổi khác tùy thuộc vào những gì mẹ đã ăn. Nếu trẻ dùng sữa ngoài thì phân sẽ đặc hơn và nặng mùi hơn so với trẻ bú mẹ.

Trong những ngày đầu sau khi sinh, phân trẻ sơ sinh được gọi là phân su. Phân su có thể hơi khó chùi nhưng sự xuất hiện của nó là dấu hiệu cho thấy hệ tiêu hóa của bé hoạt động bình thường.

Việc xác định chính xác các dấu hiệu trẻ sơ sinh bị tiêu chảy hay không đôi khi khiến mẹ gặp nhiều khó khăn. Để dễ dàng nhận biết sớm các biểu tiêu chảy mẹ hãy để ý:

Phân của trẻ sơ sinh bị tiêu chảy: phân lỏng hơn cho đến rất lỏng, loãng hoặc chỉ toàn nước và màu sắc thay đổi, mùi tanh.

Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy nặng do nhiễm trùng đường tiêu hóa thì phân còn có thể lẫn cả máu. Kèm theo đó trẻ có biểu hiện khó chịu, hay quấy khóc, bú kém, có thể sốt hoặc không, nôn ói.

Đối với trường hợp nhẹ, cha mẹ có thể điều trị tiêu chảy tại nhà bằng cách cho trẻ uống bù nước, dung dịch oresol theo hướng dẫn. Tuy nhiên, cha mẹ cần đưa trẻ khám bác sĩ ngay khi có những dấu hiệu bất thường hoặc bệnh nặng hơn như: Tiêu chảy kèm sốt, phân có nhầy lẫn máu, hoặc trẻ lừ đừ, vã mồ hôi, tay chân lạnh, bỏ bú, không ăn uống được, nôn mửa nhiều…

Cách xử trí khi trẻ bị tiêu chảy 

Khi gặp những dấu hiệu trẻ sơ sinh bị tiêu chảy mẹ có thể xử lý theo những gợi ý từ chuyên gia như sau: 

Bù nước cho trẻ: Ngay khi trẻ bị tiêu chảy, mẹ cần cho bé uống oresol để bù lại lượng nước và các chất điện giải đã mất qua phân. Khi cho bé uống oresol, mẹ phải pha và sử dụng theo hướng dẫn ghi trên bao bì. Dung dịch sau 24 giờ nếu trẻ không uống hết thì đổ đi và pha đợt mới. Bên cạnh đó, mẹ có thể cho trẻ bị tiêu chảy uống thêm các loại nước khác như nước đun sôi để nguội, nước canh, nước cháo, nước dừa tươi…

Chú ý chế độ dinh dưỡng: Nếu trẻ còn bú mẹ thì mẹ cần cho con bú nhiều hơn và cữ bú lâu hơn để bù nước cho trẻ. Tuyệt đối không bắt trẻ bị tiêu chảy nhịn ăn để “ruột nghỉ ngơi” vì sẽ khiến trẻ bị suy dinh dưỡng.

Chăm sóc theo hướng dẫn của bác sĩ: Cha mẹ cần theo dõi số lần bé đi ngoài, số lượng, màu sắc phân và khả năng uống bù nước, việc ăn uống của bé. Tuyệt đối, không dùng thuốc cầm tiêu chảy, thuốc kháng sinh nếu không có chỉ định của bác sĩ. Cần cho trẻ bị tiêu chảy đi khám ngay khi có các dấu hiệu như tiêu chảy nặng hơn, sốt cao liên tục, co giật, nôn nhiều, chướng bụng, phân có máu.

Bổ sung men vi sinh: Men vi sinh sẽ bổ sung cho hệ tiêu hóa của bé các vi khuẩn có lợi, ức chế sự phát triển của các vi khuẩn có hại và các tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn, ký sinh trùng. Từ đó giúp lập lại cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giảm dần tình trạng tiêu chảy, chướng bụng, đi ngoài phân sống, rối loạn tiêu hóa, giúp trẻ ăn ngon miệng và hấp thu các dưỡng chất tốt hơn, từ đó bé sẽ nhanh khỏi bệnh hơn.